Anna i Henryk Świątkowscy. Henryk Świątkowski (ur. w 1909 r. ur. w Złakowie Kościelnym gm. Zduny; zm. w 1999 r.) - etnograf, muzealnik, działacz społeczny. Henryk Świątkowski urodził się w 1909 roku w Złakowie Kościelnym, gdzie, pośród typowego łowickiego folkloru spędził dzieciństwo. Tam również ukończył szkołę powszechną. Od najmłodszych lat interesował się fotografią. Sam skonstruował camerę obscurę, za pomocą, której fotografował głównie ludzi, domy, pola i pejzaże Złakowa Kościelnego i okolic.

W latach 1929 - 1930 był członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej w Złakowie Kościelnym. Ożywienie gospodarcze z lat dwudziestych XX wieku dotknęło także Złaków Kościelny. Powstało tam jedyne w powiecie parafialne kółko rolnicze, spółdzielnia mleczarska oraz z inicjatywy Warszawskiego Towarzystwa Poparcia Kultury Ludowej założono pierwsze w Polce Ognisko Kultury, Sztuki i Przemysłu Ludowego.

Otwarcia Ogniska dokonał 30 maja 1930 roku prezydent Ignacy Mościcki. Jednym z organizatorów owego ogniska była etnograf Jadwiga Chełmińska. Kierowała pracami tkaczek, hafciarek i wycinarek, zorganizowała niedzielny uniwersytet ludowy, a w pracach świetlicowych pomagał jej Henryk Świątkowski. Razem opisywali obrzędy ludowe, spisywali towarzyszące im przyśpiewki, które potem wydał muzykolog Jerzy Olszewski.

W maju 1930 roku przyjechał do Złakowa fotografik Henryk Poddębski, który robił zdjęcia inscenizacji Wesela Łowickiego. Wystawiał je zespół muzyczny Ogniska Księżackiego z Henrykiem Świątkowskim w roli Pana Młodego Pierwsze próby literackie poczynił za namową Jadwigi Chełmińskiej, jego wiersze o tematyce wiejskiej ukazały się w prasie. Wraz z zakończeniem działalności Ogniska w 1932 roku Jadwiga Chełmińska wyjechała do Warszawy, a Henryk Świątkowski do Łodzi, gdzie rozpoczął naukę w Wieczorowym Gimnazjum dla dorosłych Wierzbickiego.

W latach 1933/1934 uczęszczał do Państwowej Szkoły Techniczno-Przemysłowej w Łodzi. W 1937 roku Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki wydało foldery poświęcone Łowiczowi ze zdjęciami Henryka Poddębskiego i tekstami Tadeusza Gumińskiego. W tym czasie Świątkowski nie zdał matury. Przeniósł się z powrotem do Złakowa Kościelnego i tam wydał książkę broszurę o prałacie Aleksandrze Wasilewskim, proboszczu Złakowa. W lutym 1938 roku przystąpił do matury z pozytywnym skutkiem.

W tym samym roku pojął za żonę Jadwigę Chełmińską. Jednocześnie rozpoczął studia na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Przerwał je z powodu rozpoczęcia wojny. Tuż przed wojną, w lipcu i sierpniu 1939 roku wraz z Wacławem Marianem Prytem statystował w filmie "Kosa i karabin", który kręcony był m.in. w Łowiczu i Złakowie Kościelnym. W czasie wojny mieszkał wraz z żoną na Żoliborzu w Warszawie.

Henryk pracował w fabryce żyrandoli elektrycznych A. Marciniaka. Był członkiem straży pożarnej, co parokrotnie uratowało go przed łapankami. Uczęszczał na tajne seminarium etnograficzne prowadzone przez prof. Stanisława Poniatowskiego. Po powstaniu warszawskim przeniósł się wraz z żoną do Złakowa Kościelnego, gdzie prowadził tajne komplety dla młodzieży wiejskiej. Na potrzeby konspiracji posługiwał się pseudonimem Tadeusz Żubr.

Po wojnie Świątkowscy przenieśli się do Łodzi. Od kwietnia 1945 roku Jadwiga Chełmińska pracowała na Uniwersytecie Łódzkim jako starszy asystent w Katedrze Etnografii, współpracowała z Muzeum Etnograficznym w Łodzi, gdzie przez rok pracował również Henryk. W 1946 roku rozpoczął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Początkowo studiował pedagogikę, później etnografię, jednocześnie kierując studencką stołówką. W 1950 roku obronił pracę magisterską "Wychowankowie szkół rolniczych powiatu łowickiego i ich wpływ na życie wsi", napisaną pod kierunkiem prof. Heleny Radlińskiej.

W 1949 roku wraz z żoną otrzymali pracę w Muzeum Kultur Ludowych w Warszawie. Piątego stycznia 1951 w wyniku podziału zdań na zebraniu pracowników Jadwiga Chełmińska złożyła rezygnację. Odrzucono jej wniosek, jednak zwolniony został Henryk Świątkowski. W krótkim czasie dostał posadę inspektora-kontrolera w Centralnym Zarządzie Szkół Artystycznych Ministerstwa Kultury i Sztuki. 8 kwietnia 1952 roku zmarła Jadwiga Chełmińska, została pochowana na cmentarzu w Złakowie Kościelnym w grobie rodzinnym Świątkowskich.

W maju tego samego roku Świątkowski otrzymał powołanie od dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, prof. Stanisława Lorentza, na stanowisko kierownika Muzeum w Łowiczu. Wojewódzki konserwator zabytków przekazał na rzecz muzeum prawie całkowicie zniszczony gmach pomisjonarski, który w ciągu kilku lat został odbudowany. Nowe muzeum przejęło zbiory naukowe PTTK i dawnego Muzeum Miejskiego im. Władysława Tarczyńskiego. Pierwsza wystawa została otwarta w 1952 roku.

28 kwietnia 1953 roku Henryk Świątkowski wziął ślub z Anną Małychą. Świątkowscy zamieszkali w odbudowanym gmachu muzeum, który obecny kształt uzyskał w 1959 roku. W Muzeum w Łowiczu otwarto ekspozycję archeologiczna, historyczną i etnograficzną. Trzy lata później została otwarta wystawa sztuki baroku w odrestaurowanej kaplicy. W 1959 z inicjatywy Stanisława Lorentza zostało założone Towarzystwo Przyjaciół Muzeum w Łowiczu. W 1960 został zatwierdzony statut Towarzystwa.

Dzięki pomocy Towarzystwa w Muzeum w Łowiczu otworzono mini-skansen, przy którym własnoręcznie pracował Henryk Świątkowski. Jego największym marzeniem było stworzenie parku etnograficznego na kształt skansenów z Europy Zachodniej. W ten sposób w połowie lat siedemdziesiątych zaczął powstawać Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach. W 1985 roku, po kilkudziesięciu latach pracy w Muzeum w Łowiczu, Świątkowscy przeszli na emeryturę. W krótkiej informacji o działalności w muzeum Anna Świątkowska napisała: Najważniejszym zadaniem realizowanym przez nas w ciągu trzydziestu kilku lat pracy w Muzeum w Łowiczu była ochrona dziedzictwa kulturowego regionu łowickiego.

Anna Świątkowska - ( ur. 30 października 1915 r. Kowale - zm. 14 listopada 2007 r.) Kustosz Muzeum Narodowego, Oddział w Łowiczu. Szkołę średnią ukończyła w Piotrkowie Trybunalskim. Po maturze przez kilka tygodni uczęszczała na Uniwersytet Ludowy im. Władysława Orkana w Szycach pod Krakowem, aż do jego zamknięcia. W roku 1936 rozpoczęła studia na Wolnej Wszechnicy Polskiej, początkowo na Wydziale Ekonomii, a następnie na Wydziale Pedagogicznym, w sekcji społeczno-oświatowej pod kierunkiem prof. Heleny Radlińskiej.

Jeszcze przed wojną obroniła pracę podyplomową pt. Spadek liczby szkół elementarnych w Królestwie Polskim w latach 1819 - 1821. Praca spłonęła razem z gmachem Wolnej Wszechnicy Polskiej we wrześniu 1939 r. Czasy II Wojny Światowej spędziła pod Białymstokiem, we wsi Siekierki, gdzie prowadziła tajne nauczanie oraz punkt kontaktowy poczty i prasy Armii Krajowej. Po wojnie studiowała Pedagogikę Społeczną na Uniwersytecie w Łodzi. Pracę magisterską Losy i sytuacja sierot i półsierot wojennych obroniła w 1946 roku.

Pracowała w Instytucie Służby Społecznej w Łodzi, prowadząc badania nad sierotami w Pabianicach i Skierniewicach, jednocześnie studiując etnografię na UŁ. W 1948 roku po przeniesieniu się do Warszawy, rozpoczęła pracę w Towarzystwie Uniwersytetów Ludowych, a po jego rozwiązaniu w Instytucie Oświaty Dorosłych, następnie w Urzędzie Rady Ministrów, w Biurze Oświaty i Kultury, a od 1952 r. w Zarządzie Głównym Związku Samopomocy Chłopskiej, w dziele kulturalno-oświatowym.

W 1954 roku wyszła za mąż za Henryka Świątkowskiego i zamieszkała w Łowiczu. W 1957 roku podjęła pracę w Muzeum Narodowym, oddział w Łowiczu, na stanowisku starszego asystenta w dziale oświatowo-naukowym, a w 1963 roku objęła kierownictwo tego działu. W 1959 roku była jednym z członków założycieli Towarzystwa Przyjaciół Muzeum w Łowiczu, i przez następne dwadzieścia pięć lat działała niezwykle aktywnie w tym stowarzyszeniu. Początkowo oprowadzała w Muzeum wycieczki, potem zajęła się popularyzacją twórczości ludowej, i ochroną zabytków etnograficznych.

Prowadziła w muzeum lekcje dla młodzieży, które stały się wzorem dla pracowników placówek muzealnych. Organizowała wystawy, wydawała katalogi i przewodniki. Poświęciła się również działalności badawczej, której owocem było wiele prac naukowych o wycinance łowickiej (Łowicka wycinanka), wnętrzu mieszkalnym (Wnętrze chałupy księżackiej) i obrzędowości (Łowickie zwyczaje i obrzędy doroczne). Z ramienia muzeum współpracowała ze Spółdzielnią Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Sztuka Łowicka" w Łowiczu.

Współpracowała również z PTTK biorąc udział w szkoleniu przewodników w regionie łowickim. W 1973 roku otrzymała tytuł kustosza. Była wielokrotnie nagradzana za działalność kulturalno-oświatową.

Po przejściu na emeryturę w 1985 roku, publikowała jeszcze prace naukowe oraz pracowała w Spółdzielni „Sztuka Łowicka", jako konsultant etnograficzny. W podsumowaniu działalności zawodowej, swojej i męża Henryka, napisała: Najważniejszym zadaniem realizowanym przez nas w ciągu trzydziestu kilku lat pracy w Muzeum w Łowiczu, była ochrona dziedzictwa kulturowego regionu łowickiego. Zmarła 14.11.2007 roku.

http://lowiczanin.info/wiki/index.php?title=%C5%9Awi%C4%85tkowska_Anna