Strona główna
Kontakt
Mapa serwisu
RSS
Wersja kontrastowa


Strój łowicki
Wycinanka łowicka
Twórcy Ludowi
Zespoły Ludowe
Folklor Łowicki


Czy wiesz, że ... ?
Bazylika katedralna
Bazylika katedralna znana jest jako mauzoleum 12 prymasów Polski, pochowanych w podziemiach świątyni. Znajduje się w niej m.in. nagrobek prymasa Jakuba Uchańskiego, dłuta Jana Michałowicza z Urzędowa. Ponadto na uwagę zasługują wspaniałe organy, bogata biblioteka i skarbiec.
Aktualności
Drukuj Zmniejsz tekst Powiększ tekst powrót
8 lipca 2014
Stowarzyszenie Historyczne im. 10 Pułku Piechoty wraz z Urzędem Miejskim w Łowiczu od kilku miesięcy przygotowywało się, by uczcić 95 rocznicę przybycia do Łowicza 10 Pułku Piechoty. Uroczystości zaplanowano na 5 lipca.
Pierwsi goście, m.in. sekretarz Cieszyna Stanisław Kawecki, przedstawiciele 10 Opolskiej Brygady Logistycznej z pocztem sztandarowym tj.: mjr Piotr Kostrzewski, por. Grzegorz Wolny , sierż. Robert Bernat, st. kpr. Kamil Kotyla, st. szer. Marek Brzozowski pojawili się w Grodzie Pelikana dzień wcześniej.

W sobotni poranek dotarli kolejni zaproszeni goście: przedstawiciel Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. bryg. Krzysztof Domżalski (Szef Zarządu Organizacji i Uzupełnień - P1), matka chrzestna sztandaru płk Wanda Piklikiewicz, mjr Adam Kunicki, rodziny byłych dowódców 10 Pułku Piechoty (płk. Krudowskiego oraz płk. Weckiego).

Liczną reprezentację stanowiły także grupy i stowarzyszenia historyczne: Stowarzyszenie Grupa Rekonstrukcji Historycznej 7 D.A.K. z Poznania, Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej "73 P.P. z Katowic", GRH Strzelcy im. 31 Pułku Strzelców Kaniowskich z Mszczonowa, Stowarzyszenie Historyczne Pionierzy 40 P.P., Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej 4 Pułku Piechoty Legionów z Kielc, Stowarzyszenie Tradycji 26 Skierniewickiej Dywizji Piechoty, Stowarzyszenie Historyczne "Strzelcy Kaniowscy" z Łodzi, Stowarzyszenie Historyczne Pułk 37 z Kutna, GRH „2-go Morskiego Pułku Strzelców" Gdynia, Grupa Rekonstrukcji Historycznej 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich , GRH 58PP, Grupa Rekonstrukcji Historycznej 7 Pułku Piechoty Legionów, Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej „Wrzesień 39" z Krakowa, Stowarzyszenie Historyczne Batalionu Obrony Narodowej - Wieluń.

Uroczystości rozpoczęto w samo południe mszą świętą, celebrowaną przez księdza Wiesława Wronkę oraz przedstawicieli kościoła o.o. Pijarów (z którym Stowarzyszenie współpracuje). Ołtarz przystrojono w barwy narodowe z motywami kolorystyki piechoty. Po mszy, z-ca burmistrza Łowicza Bogusław Bończak przywitał zebranych i serdecznie podziękował członkom Stowarzyszenia za niezmiernie wartościowe inicjatywy kultywujące historię.

Na mównicy pojawił się także Dariusz Żywicki (dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. 10 Pułku Piechoty, z którym stowarzyszenie na co dzień współpracuje) i odczytał akt ufundowania sztandaru. Dalsza część uroczystości nadania sztandaru została przeprowadzona zgodnie z ceremoniałem Wojska Polskiego przygotowanym z pomocą członków Garnizonu Warszawa. Przedstawiciele fundatora oraz ważnych osób i instytucji wbili symboliczne gwoździe. Sztandar wręczył reprezentujący Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. bryg. Krzysztof Domżalski.

Gdy stojąca obok Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego Orkiestra Wojskowa z Warszawy odegrała marsz 10 Pułku Piechoty, łowicki Stary Rynek tego dnia wyglądał jak ten z 1925 roku.

Po głównych uroczystościach trwających 2 godziny, pododdziały Wojska Polskiego oraz Grupy Rekonstrukcji przemaszerowały ze Starego Rynku na łowickie Błonia. Stowarzyszenie wraz z zaproszonymi grupami przygotowało na nich szereg atrakcji. Miłośnicy historii zobaczyli dioramy ukazujące dorobek grup i Stowarzyszeń, wystawę sprzętu ciężkiego takiego jak: czołg Renault FT 17 ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego, tankietka TKS ze zbiorów Z. Nowosielskiego, Fiat 508 ze zbiorów A. Domińca, armaty bofors oraz Schneider z Muzeum Czynu Zbrojnego z Lipiec Reymontowskich, kopia armaty prawosławnej (z kolekcji Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 7 DAK), czy rowery wojskowe (ze zbiorów Grupy Rekonstrukcji Historycznej 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich).

Punktualnie o godzinie 18:00 na scenie muszli koncertowej pojawił się Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego. Koncert był uwieńczeniem uroczystości 95 rocznicy przybycia do Łowicza 10 Pułku Piechoty. Artyści bisowali, publiczność pożegnała ich brawami na stojąco, co świadczyło o wysokim poziomie koncertu oraz świetnej atmosferze jaką muzycy wykreowali.

Imprezę zorganizowano dzięki środkom pozyskanym przez Stowarzyszenie w ramach konkursu przeprowadzonego przez Departament Wychowania i Promocji Obronności Ministerstwa Obrony Narodowej - „Podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej” (8.000 zł) oraz przy wsparciu Burmistrza Miasta Łowicza (10.000 zł).

Składamy serdeczne podziękowania wszystkim ,którzy przyczynili się do organizacji tych uroczystości:

Podziękowania: Burmistrzowi Miasta Łowicza Krzysztofowi J. Kalińskiemu oraz Arturowi Michalakowi (z Wydziału Promocji Miasta Łowicza), Szefowi Sztabu Generalnego Panu gen. broni M. Gocułowi, oraz przedstawicielowi Szefa Sztabu Generalnego WP Panu gen bryg. Krzysztofowi Domżalski emu , Dowódcy Garnizonu Warszawa, gen. bryg. dr Wiesławowi Grudzińskiemu oraz Panu mjr Adamowi Kunickiemu (Garnizon Warszawa),Przedstawicielom 10 Opolskiej Brygady Logistycznej, Panu ppłk. Stanisławowi Biernatowi (Komendantowi WKU Skierniewice), Panu Stanisławowi Kaweckiemu (sekretarzowi Miasta Cieszyna), Panu Dariuszowi Żywickiemu (Dyrektorowi ZSP nr 1),Panu Maciejowi Malangiewiczowi (Dyrektorowi Łowickiego Ośrodka Kultury), Panu Krzysztofowi Figatowi (Staroście Łowickiemu).

Muzeom: Wojska Polskiego oraz Czynu Zbrojnego.

Firmom: Bakoma, Bracia Urbanek, Wiernicki, restauracji „Stara Łaźnia”, Stowarzyszeniu Sportowemu Księżacy z osobą Pana Adama Boguckiego.

Kilka słów o kopii sztandaru 10pp
Jest to jedyna kopia sztandaru jaka powstała w ciągu ostatnich kilkunastu lat wyhaftowana ręcznie na jedwabiu w oparciu o wytyczne Muzeum Wojska Polskiego oraz o zachowany w gorszym stanie płat sztandaru 10 Pułku Piechoty (po bitwie nad Bzurą w 1939 org. płat został zakopany, następnie odkryty i zabezpieczony). Całość kopii sztandaru powstała z dbałością o najdrobniejsze szczegóły –metalizowana nić (jak przed wojną), frędzle bajorkowe, odlew orła wz. 1919 wykonana na bazie org orła sztandaru 10 Pułku Piechoty z Muzeum Wojska Polskiego, najwyższej jakości jedwab sprowadzony z zagranicy.

Kopia postawała od 2009 roku. Stan zachowania oryginalnego sztandaru nie pozwala na jego użycie w uroczystościach patriotycznych. Kopia sztandaru pozwoli przypomnieć o kartach chwały 10 Pułku Piechoty oraz całego Wojska Polskiego . Ranga kopii będzie taka sama jak oryginalnego sztandaru.

Historia sztandaru 10 Pułku Piechoty (wg monografii 10 Pułku Piechoty autorstwa prof. Wiesława Wysockiego)

Nowy sztandar „dziesiątacy" otrzymali 5 lipca 1925 r..; został on zatwierdzony dekretem prezydenta RP 28 czerwca 1925 r. (Dz. Rozk. nr 24 z 1925 r., poz. 249) a wręczył go podczas uroczyści na Rynku Starego Miasta w Łowiczu osobiście Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski.

Na rewersie płata sztandarowego widnieją herby miast, z którymi pułk związał swoje losy - Cieszyna i Łowicza, oraz miejscowości, gdzie pułk walczył i zyskał żołnierską sławę. Tremblowa 13 VI 1919, Gołogóry 27 VI 1919, Sławeczno 23 III 1920). Wyhaftowano też daty dziedziczonej tradycji „dziesiątaków" (1755 - 1806 - 1830 - 1917 - 1 XI 1918). Do dziedzictwa tradycji wojskowych poprzedników pułku i własnej bojowej chwały nawiązał dowódca 10 pp ppłk Wecki, w rozkazie do swoich żołnierzy w dniu poprzedzającym uroczystość przekazania sztandaru.

Żołnierze!
Przypadło Wam w udziale uczestniczyć w największej i najpiękniejszej uroczystości. Pierwszy Obywatel i pierwszy Żołnierz Polski - Pan Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski ma wręczyć 10 pułkowi chorągiew. W Wasze krzepkie dłonie oddaje znak widomy Majestatu Najjaśniejszej Rzeczypospolitej - oddaje honor naszej pięknej Ojczyzny.

Pamiętajcie, że 10 pułk w dziejach naszych walk o niepodległość pod swą nazwą w ciągu półtora wieku chlubnie świadczył o dzielności Narodu Polskiego.
Utworzony w 1775 roku jako 10 regiment grenadierów pokrył się sławą nieśmiertelną z innymi pułkami dnia 17 VI 1792 w bitwie pod Zieleńcami, za którą to bitwę została ustanowiona najwyższa żołnierska odznaka „Virtuti Militari".

Gdy po chwilowej niemocy Legiony Dąbrowskiego swą potężną pobudką dźwignęły Naród do czynu i znów zaszumiały skrzydła Białego Orła nad szeregami 10 pułk piechoty obudzony z ciężkiego snu niemocy, odradza się na żyznych łanach Wielkopolski. Stawiając w 1806 roku pierwsze swe kroki w małej mieścinie Rogoźnie, a już w rok później w szalonych szturmach łamał mury twierdzy gdańskiej a jeszcze później kroczył w pochodzie orłów napoleońskich przez sławne pola Friedlandu, Żarnowca, Tylży i Dyneburga.

W roku 1830 znów się odradza, początkowo pod nazwą 2-go pułku województwa Krakowskiego i w bitwach pod Solcem, Wronowem, Serockiem i Warszawą bagnetem i krwią wypisuje nowe karty chlubnych dziejów oręża polskiego. A gdy wreszcie huragan wojny światowej wstrząsnął podwalinami świata, znów surmy bojowe głoszą sławę 10 pułku we wspaniałym pochodzie 3-ej dywizji, bohatera narodowego gen. Iwaszkiewicza z Jelni do Bobrujska, zimą 1917 roku. / nadeszła wielka chwila ostatecznego odrodzenia się Polski, chwila - gdy pękły ostatnie więzy niewoli i nieśmiertelny 10 pułk podniósł srebrzyste godło Orła Białego w Skarbnicy ziemi Polskiej - Śląsku.

Spracowane dłonie górników chwyciły drzewce chorągwi, by nieść światu wieść o nieśmiertelności ducha polskiego w tej prastarej ziemicy.
Dziś dzieci barwnych łanów ziemi łowickiej utkali tą chorągiew, składając ją w dostojne dłonie Pana Prezydenta Rzeczypospolitej, dla naszego 10 pułku piechoty.

Szczęśliwym zbiegiem okoliczności 10 pułk odradzał się w różnych połaciach Polski, dając tym dowód o nieskruszalnej całości wszystkich jej dzielnic i potężnej jedności jej wszystkich Synów. Ślubujemy stać wiernie na straży niepodległości ziemi Ojczystej pod tym znakiem. Ślubujemy oddać ostatnią kroplę krwi dla Honoru żołnierskiego i ku chwale swej Ojczyzny.

Ślubujemy również z głębi szczerego żołnierskiego serca, być wzorem dla przyszłych pokoleń, a wtedy ze spokojnym sumieniem będziem mogli ślubować i za tych, co po nas przyjdą, by broniąc tej chorągwi mieć zaszczyt zginąć lub zwyciężyć w obronie Honoru i Ojczyzny.


W uroczystości łowickiego pułku uczestniczyli - poza Prezydentem RP - biskup polowy Stanisław Gall, który sztandar poświęcił, premier Władysław Grabski z małżonką, minister rolnictwa Stanisław Janicki, wojewoda warszawski Władysław Sołtan, dowódca IV Okręgu Korpusu gen. Władysław J. Jung, adiutant prezydenta gen. Mariusz Zaruski, gen. Leonard Skierski, w którego 4 DP pułk walczył w 1920 r. oraz gen. Bolesław Bejnar. Przybyła też grupa dowborczyków z własnym sztandarem.

Chrzestnymi sztandaru byli: M. Kączkowska, M. Szajdingowa, B. Bukowiecka, M. Kretowa, Z. Boski, M. Gołębiowski, T. Czermiński i P. Golis.

Prezydent Wojciechowski wręczając sztandar ppłk. Weckiemu przypomniał, że sztandar ten nie może się znaleźć nigdy w ręku wroga. W odpowiedzi dowódca 10 pp w imieniu swoich żołnierzy złożył ślubowanie:

Najdostojniejszy Panie Prezydencie!

W imieniu 10 pp dziękuję za chorągiew - widomy znak Majestatu Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Ślubuję w imieniu 10 pp stać wiernie na straży niepodległości ziemi ojców naszych. Ślubujemy oddać ostatnią kroplę krwi dla chwały Ojczyzny i honoru żołnierskiego. Ślubujemy być wzorem dla naszych pokoleń, by potrafili zginąć lub zwyciężyć w obronie honoru Ojczyzny.


Stary sztandar, a ściślej chorągiew 10 pułku piechoty, przez jakiś czas używany równolegle z nowym, zapisem testamentalnym został przekazany Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Tak samo postąpiono z odziedziczonym po 10 pułku Strzelców Polskich z 3 Dywizji Strzelców Polskich na Wschodzie (I Korpus Polski w Rosji) sztandarem czasu wojny tej jednostki.

Sztandarem pułkowym w roku 1939 opiekowali się podoficerowie zawodowi: sierż. Stanisław Kowalczyk, szef samochodowy pułku, i st. sierż. Henryk Wałaszczyk, szef kancelarii pułkowej. W ostatniej fazie walk płk Krudowski rozkazał, by w wypadku niepowodzenia podczas przebijania się z okrążenia sztandar ukryli, zakopując go w ziemi. Tak się stało i sztandar schowany został w okolicach wsi Leontynów koło Młodzieszyna tuż przed dostaniem się resztek pułku do niewoli. Sztandar został przypadkowo odkopany wiosną 1940 r. przez Bolesława Pakułę, rolnika z Leontynowa, i przez niego przechowywany w obejściu gospodarczym. Przetrwał wojnę, choć uległ częściowemu zniszczeniu.

6 grudnia 1959 r. grupa oficerów i żołnierzy „dziesiątki" z wrześniowym ppor. Jerzym Gołębiowskim na czele przekazała ocalony sztandar swego pułku Muzeum WP w Warszawie.

Wcześniej do tegoż muzeum trafiła miniatura sztandaru 10 pp, podarowana płk. Marianowi Krudowskiemu w 1936 lub 1937 r. Miniaturę przechowywała podczas okupacji żona pułkownika a później syn Andrzej, który w sierpniu 1959 r. złożył ją w Muzeum WP.

Sztandar 10 pp i jego miniatura, podobnie jak pierwsza chorągiew pułkowa i sztandar dziedziczony po 10 Pułku Strzelców Polskich przechowywane są w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie



design by fast4net

Napisz do nas
Moja wycieczka po Łowiczu


[zamknij]   [przejdź do wycieczki]