Strona główna      
Wersja klasyczna      
Kontakt      


Folklor Łowicki      
Strój łowicki      
Wycinanka łowicka      
Twórcy Ludowi      
Zespoły Ludowe      


Czy wiesz, że ... ?
Miasta partnerskie
Łowicz prowadzi szeroką współpracę z sześcioma miastami partnerskimi. Są to: Colditzv(Niemcy), Lubliniec, Soleczniki (Litwa), Reda, Saluzzo (Włochy) oraz Montoire-sur-le-Loir (Francja). Współpraca ma charakter kulturalny, społeczny, gospodarczy i turystyczny.
‹‹    A-    A+
Aktualności
16 października 2015
W parku miejskim im. Adama Mickiewicza w Łowiczu, została odsłonięta tablica upamiętniająca postać Władysława Stanio, nauczyciela przyrody w Szkole Ćwiczeń, Seminarium Nauczycielskim i Gimnazjum im. ks. Józefa Poniatowskiego w Łowiczu w latach 1922 – 1937. Był on wielce zasłużonym, łowickim społecznikiem m.in. inicjatorem i głównym organizatorem powstania Międzyszkolnego Ogrodu Przyrodniczego w Łowiczu. Pozostałością tego ogrodu jest obecnie zmodernizowany park im. Adama Mickiewicza. Opórcz tablicy w parku posadzono także dąb pamięci Władysława Stanio.
W uroczystości odsłonięcia tablicy i posadzenia dębu, która odbyła się dzisiaj 16 października 2015 r. wzięły udział wladze samorzadowe Łowicza oraz wielu zaproszonych gości. Obecni byli także uczniowie pobliskiego Gimnazjum Nr 2 im. Adama Mickiewicza oraz Liceum Ogólnokształcącego im. Józefa Chełmonskiego w Łowiczu.

Zanim przystąpiono do odsłonięcia tablicy i posadzenia dębu, burmistrz Łowicza Krzysztof Jan Kaliński przybliżył zebranym historię parku. Następnie Marek Wojtylak, kierownik łowickiego Archiwum Państwowego m. st. Warszawy Oddział w Łowiczu, przedstawił najważniejsze informacje z życia i działalności Władysława Stanio.

Tablica oprócz bogatego tekstu autorstwa Marka Wojtylaka, zawiera również wiele ciekawych zdjeć archiwalnych. Zaprojektował ją Krystian Cipiński, obecny radny miejski.

Warto zatrzymać się przy tablicy rozpoczynając spacer po parku. Tablica znajduje się przy wejściu do parku od strony Osiedla Henryka Dabrowskiego, a Dąb Pamięci Władysława Stanio zasadzono przy wejściu do parku od strony szkoły.

Park im. Adama Mickiewicza jest miejskim, publicznym parkiem zabytkowym, wpisanym do rejestru zabytków, położonym w zachodniej części Łowicza, pomiędzy trzema ulicami: A. Mickiewicza, Żabią i Bonifraterską (dawna ul. Brudki). Jego północną granicę stanowi obecnie ogrodzenie zabudowy jednorodzinnej. Powierzchnia parku wynosi około 11400 m2 (1,14ha). Park ma nieregularny kształt wieloboku. Sąsiaduje w większości z obszarem zabudowanym: z terenem Szkoły Podstawowej nr 2, i Gimnazjum nr 2 (na południu), blokami osiedla H. Dąbrowskiego (od wschodu), zabudową jednorodzinną (od północy) oraz trójkątnym skwerem z placem zabaw (od zachodu).

Historia parku sięga początku XX w. Już w latach 20. (1923-24) planowano założenie parku w południowo-zachodniej części Łowicza, w dzielnicy Kostka. Do jego realizacji jednak nie doszło. Pomysł powrócił niemal po 10 latach, kiedy przy ul. A. Mickiewicza postanowiono wybudować nową szkołę powszechną. Budynek szkoły budowany w latach 1929-30 według projektu inż. architekta Stanisława Porczyńskiego, oddany został do użytku w 1934 r. Siedmioklasowa Publiczna Szkoła Powszechna nr 2 im. Ignacego Mościckiego w Łowiczu była wówczas najlepiej i najnowocześniej wyposażoną szkołą w mieście. 12 kwietnia 1932 r. nauczyciele szkół w Łowiczu na czele z profesorem Seminarium Nauczycielskiego w Łowiczu Władysławem Stanio, wystąpili do Rady Miasta o zgodę na założenie przy nowobudowanej szkole ogrodu botanicznego. Na początku 1932 r. przedstawiono projekt ogrodu, plan robót oraz kosztorys. Inicjatywa została przyjęta i jeszcze w tym samym roku wykonano część prac w terenie.

Inna informacja, co do początków ogrodu, widnieje w albumie fotograficznym z prac przy jego budowie, założonym przez Władysława Stanio. W. Stanio nad fotografią planu ogrodu napisał. „Na moją prośbę z dnia 7 III 1933 r. Ministerstwo W.R. i O.P. przestało mi dnia 16 II 1934 r. poniżej umieszczony plan ogrodu międzyszkolnego, opracowany przez Radcę Ministerstwa P.W. Zaykowskiego." Skoro plan ogrodu otrzymano w lutym 1934 r., przypuszczać można, że dopiero wiosną tego roku rozpoczęto jego zakładanie.

Władysław Stanio (ur. 17 lipca 1890 – zm. 7 czerwca 1967 r.) nauczyciel przyrody w Szkole Ćwiczeń, Seminarium Nauczycielskim i Gimnazjum im. ks. Józefa Poniatowskiego w Łowiczu w latach 1922 – 1937. Inicjator i główny organizator powstania w Łowiczu Międzyszkolnego Ogrodu Przyrodniczego. Urodził się w wielodzietnej rodzinie chłopskiej w podrzeszowskiej wsi Słocina w zaborze austriackim. Był jednym z ośmiorga dzieci Jana i Marii Stanio.

W 1902 r. rozpoczął naukę w szkole średniej w Rzeszowie. Ukończył 4 lata gimnazjum i kurs przygotowawczy, po czym w 1911 r. podjął naukę w Seminarium Nauczycielskim. W latach 1911 – 1913 odbywał obowiązkową praktykę nauczycielską w szkołach ludowych we wsi Krasne i w Głogowie koło Rzeszowa. Następnie zdał egzamin nauczycielski i otrzymał “Patent na nauczyciela szkół ludowych pospolitych”. W sierpniu 1921 r. został przyjęty na Państwowy Wyższy Kurs Nauczycielski w Warszawie w grupie przyrodniczo – geograficznej.

W latach 1923 – 1926 uczęszczał na Studium Biologiczne przy Uniwersytecie Warszawskim, organizowane przez Ministerstwo WRiOP. 26 listopada 1926 r. uzyskał dyplom nauczyciela biologii z prawem do nauczania w szkołach średnich i seminariach nauczycielskich. W młodości udzielał się w organizacjach niepodległościowych: „Sokół", „Drużyny Bartoszowe” i „Drużyny Strzeleckie”. Z początkiem 1915 r. został powołany do służby wojskowej w armii austriackiej. Walczył na froncie rosyjskim, włoskim, a w 1918 r. w Albanii. Był dwukrotnie ranny.

W czasie wojny 1920 r. walczył w szeregach 68 Pułku Piechoty Strzelców Wielkopolskich. Był dowódcą batalionu podczas walk w rejonie Pułtuska nad Narwią. Po zakończeniu działań wojennych dowództwo powierzyło mu funkcję kierownika oświatowego w Szkole Podoficerskiej 17 Dywizji, następnie w Białymstoku prowadził kurs zwalczania analfabetyzmu w wojsku, po czym pełnił funkcję referenta oświatowego 17 Dywizji Piechoty i Obozu Ćwiczebnego w Biedrusku. 15 lipca 1924 r. w kolegiacie łowickiej poślubił Marię Osmolak (zm. 1938 r., pochowana na Cmentarzu Kolegiackim w Łowiczu), rodowitą łowiczankę. 4 grudnia 1934 r. urodziła im się córka Barbara (Stanio - Pyrkosz).

Jako oficer rezerwy został zmobilizowany w wrześniu 1939 r. i brał udział w walkach nad Bzurą, w trakcie których został ranny. Na apel władz polskich z grupą oficerów ewakuował się na wschód, skąd miała nastąpić ofensywa przeciw Niemcom. Na wieść o agresji sowieckiej podjął decyzję o powrocie do Łowicza. Jako kapitan rezerwy musiał stąd jednak uciekać, ostrzeżony przed niemieckim aresztowaniem.

Pod koniec października 1939 r. dotarł do Lublina, gdzie w tamtejszym szpitalu został mu usunięty odłamek z zainfekowanej już ręki. Następnie udał się na Rzeszowszczyznę, gdzie znalazł schronienie i pracę. Rada Pedagogiczna łowickiego gimnazjum w czerwcu 1934 r. W górnym rzędzie trzeci od lewej - Władysław Stanio. W 1919 r. podjął pracę w Szkole Powszechnej w Częstochowie. Od września 1922 r., został przeniesiony na stanowisko etatowego nauczyciela przyrody w Szkole Ćwiczeń przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Łowiczu. W latach 1928 - 1937 uczył biologii w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Łowiczu. Pracował również w Gimnazjum im. ks. Józefa Poniatowskiego w Łowiczu.

W łowickiej szkole dbał o stworzenie pracowni biologicznej z prawdziwego zdarzenia. Mimo, że nie dysponował odpowiednimi środkami finansowymi, sam przygotował preparaty, akwaria, terraria itp. Razem z młodzieżą postanowił uporządkować leżący odłogiem ogród przy szkole. Zorganizował również wielką akcję ratowania lasów Puszczy Tucholskiej, niszczonych przez gąsienice szkodnika sówki chojnówki.

W celu zatrzymania w puszczy przelotnych ptaków, młodzież łowicka szkół pod jego kierownictwem wykonała 2400 domków i skrzynek lęgowych, które przekazano dla ptactwa tego nadleśnictwa. Na terenie miasta Łowicza propagował zakładanie trawników, klombów kwiatowych, sadzenie drzew i krzewów.

Udzielał się w harcerstwie łowickim. Przez kilka lat był opiekunem drużyny, po czym w roku 1932, rozkazem Komendy Mazowieckiej Chorągwi objął obowiązki komendanta hufca ZHP w Łowiczu. Stanowisko to pełnił do 1936 r. Pełnił również funkcję prezesa Koła Oficerów Rezerwy w Łowiczu. Zawiązał w Łowiczu Oddział Towarzystwa Ochrony Zwierząt i przez 8 lat był jego prezesem. Szeroko rozpowszechniał ideę ochrony przyrody.

Wygłaszał odczyty, sprowadzał prelegentów, a także pisał do miejscowej prasy, m.in. do Życia Gromadzkiego i Życia Łowickiego, którego przez pewien czas był redaktorem. Po wyjeździe z Łowicza, w trakcie wojny, trafił do wsi Lubenia, niedaleko Rzeszowa, gdzie rozpoczął pracę w tamtejszej szkole. 1 września 1944 r. trafił do rodzinnej wsi Słocina, gdzie w siedmioklasowej Szkole Podstawowej uczył do 31 sierpnia 1946 r. Dzięki jego staraniom Słocina w 1949 r. została zelektryfikowana.

1 września 1946 rozpoczął nauczanie biologii w Państwowym Liceum Pedagogicznym, a następnie w Zaocznym Studium Nauczycielskim w Rzeszowie. Zorganizował tam pracownię biologiczną, dla której tak jak w Łowiczu przygotował sam wiele pomocy naukowych. Prowadził ożywioną działalność w Lidze Ochrony Przyrody. Pełnił funkcję wiceprezesa, a następnie był członkiem Zarządu Okręgu. Pełnił funkcję Wojewódzkiego Inspektora Straży Ochrony Przyrody. W klasach licealnych założył kółka LOP, a w Szkole Ćwiczeń zawiązał Straż Zieleni Miasta Rzeszowa oraz Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami. Był prelegentem Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. W latach 1959 – 1962 sprawował funkcję kierownika Sekcji Biologii Okręgowego Ośrodka Metodycznego.

W 1962 r. przeszedł zawał serca, który uniemożliwił mu dalszą intensywną pracę i pełnienie sprawowanych funkcji. Nie mogąc się jednak pogodzić ze swoją sytuacją postanowił nauczać w Liceum Korespondencyjnym i prowadzić działalność ochroniarską. Zmarł 7 czerwca 1967 r. nad ranem, dzień po egzaminie maturalnym w Liceum Korespondencyjnym. Został pochowany na Cmentarzu Pobitno w Rzeszowie.

Władysław Stanio był inicjatorem powstania i głównym organizatorem Międzyszkolnego Ogrodu Przyrodniczego, jaki powstał przy Szkole Powszechnej nr 2 w Łowiczu. 12 kwietnia 1932 r. przedstawił projekt ogrodu Radzie Miasta, która wyraziła zgodę na jego powstanie. Prace nad ogrodem trwały 4 lata. Duże zaangażowanie wykazali sami uczniowie szkoły pod kierunkiem prof. Stanio. Nasadzenia w większości pochodziły z prywatnej hodowli założyciela.

Odznaczenia i nagrody: Krzyż Walecznych; Medal “Polska swemu Obrońcy 1918 – 1921”; Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości; Srebrny Krzyż Zasługi; Pamiątkowy Medal XV – lecia Odzyskania Morza – od naczelnych władz LMiK; Odznaka 10 Pułku Piechoty; Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski; Złota Odznaka Honorowa Ligi Ochrony Przyrody (1964); Dyplom za współpracę przy organizacji Obchodów 800 – lecia Łowicza;

W 1933 r. XIV Zjazd Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu przyznał mu dyplom uznania za wystawę “Roślina, Zwierzę i Człowiek w Szkole”.


Multimedialna mapa      
Rejestr zabytków      
Panoramy sferyczne      
Kącik dla dzieci      

design by fast4net



[zamknij]   [przejdź do wycieczki]