Pomysłodawcami akcji, którą przeprowadzono w sobotę 25 lipca 2015 r. był Jan Ruciński, znany kolekcjoner pocztówek związanych z Łowiczem i Piotr Wysocki, autor monografii o cmentarzu prawosławnym w Łowiczu. W akcji porządkowania cmentarza wzięło udział dziewięciu „dziesiątaków”, a także ich rodziny.

Prace trwały prawie cały dzień i prowadzone były własnym oraz pożyczonym sprzętem z Zakładu Usług Komunalnych w Łowiczu.

Wycinka dziko rosnących zarośli, traw, usunięcie potłuczonych butelek i licznych śmieci pochłonęła spore pokłady energii. Udało się uporządkować około połowy terenu cmentarza. Kolejne prace będą prowadzone w najbliższym czasie – powiedział Piotr Wysocki.

Z powodu nieuregulowanej sytuacji prawnej cmentarz nie posiada należytej ochrony. Na dodatek nie jest on ogrodzony, a prace porządkowe prowadzone są na nim mniej niż sporadycznie. W związku z faktem, że kolejne miejsce łowickiej historii znika z planu naszego miasta, członkowie Stowarzyszenia Historycznego im. 10 Pułku Piechoty postanowili podjąć wyzwanie uratowania najstarszej łowickiej nekropolii.

Działania na cmentarzu prawosławnym w Łowiczu prowadzone były w porozumieniu z Urzędem Miejskim w Łowiczu oraz z Prawosławną Kurią Arcybiskupią w Łodzi i Jego Ekscelencją Prawosławnym Arcybiskupem Szymonem, który jest duchowym zwierzchnikiem cmentarza prawosławnego w Łowiczu.

Kilka słów o tej nekropolii. Cmentarz powstał w 1820 r. dla łowickich parafii katolickich Św. Ducha i Katedralnej. Z tego czasu zachował się wystawiony w 1829 r. nagrobek napoleońskiego pułkownika, kawalera Krzyża Kawalerskiego Virtuti Militari, uczestnika bitwy pod Lipskiem Józefa Rzodkiewicza.

W 1836 r. cały cmentarz został przejęty przez Rosjan (wyznawców prawosławia) i od tej pory służył im aż do końca XX w. Pochowano na nim ponad 3 tys. osób, m.in. burmistrza Łowicza Sergiusza Kazancewa, czy wybitnego fotografika Igora Russela. Do czasów dzisiejszych zachowało się zaledwie kilkadziesiąt nagrobków, które w przeważającej mierze zostały zdewastowane. Wśród nich ocalały zabytkowe dziewiętnastowieczne neoklasycystyczne i secesyjne nagrobki stworzone m.in. przez warszawskich rzeźbiarzy, wykonujących na co dzień swoje prace na warszawskie Powązki.

Cmentarze należy porządkować bez względu na spoczywających na nich ludzi, bez względu na wyznanie gdyż wszyscy wobec śmierci są równi, a znajdujące się na tych nekropoliach groby są niemymi świadkami dziejów, które zasługują na pamięć i należny szacunek – dodaje Piotr Wysocki.

Zdjęcia wykonała Marta Wysocka