W kategorii twórczość ludowa „gwiozdy” otrzymali:

• Józef Koszarek-Benkowy utalentowany i uznany podhalański twórca ludowy z Bukowiny Tatrzańskiej.
• Czesława Marchewka, wycinankarka ze wsi Tatary leżącej w gminie Tykocin. Należącej do województwa podlaskiego, powiatu białostockiego.
• Helena Mucha, hafciarka łowicka, współpracowała m.in. z Państwowym Zespołem Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze" oraz Zespołem Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny.
• Anna Staniszewska, hafciarka łowicka, działaczka i animatorka kultury, propagatorka gwary księżackiej, przewodnik PTTK, członkini zespołu „Ksinzoki”, sekretarz Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych, prezesem łowickiego Koła STL.
• Teresa Kocus, hafciarka łowicka, członkini zespołu „Ksinzoki”, należąca do Stowarzyszenia Twórców Ludowych, zastępca prezesa STL Oddziału Łódzkiego.

Za upowszechnianie i ochronę dóbr kultury ludowej „gwiozdą” został uhonorowany:

• Stanisław Wróbel od 1974 r. związany z Regionalnym Zespołem Pieśni i Tańca „Boczki Chełmońskie”. Od ponad 29 lat instruktor tańca. Pomysłodawca i założyciel Zespołu Śpiewaczego „Ksinzoki” w 2011 r.

Uroczyste odsłonięcie „gwiozd”, odbyło się w sobotę, 4 września 2021 r. W uroczystości wzięło udział wielu zaproszonych gości. Po odsłonięciu tablic dalsza cześć kontunuowania była w sali barokowej łowickiego muzeum. Podczas spotkania odbyła się krótka prezentacja każdego z laureatów konkursu. Oprawę muzyczną uroczystości zapewniły łowickie zespoły ludowe: Zespół Śpiewaczy „Ksinzoki” i Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Boczki Chełmońskie”.

Wszystkim Laureatom gratulujemy!

LAUREACI

Józef Koszarek-Benkowy (ur. 1939 r.) - utalentowany i uznany podhalański twórca ludowy z Bukowiny Tatrzańskiej. Wychowany w atmosferze szacunku i miłości do swej „małej ojczyzny”. Wykonuje tradycyjne rękodzieło, w tym dodatki do podhalańskiego stroju: skórzane pasy i torby, spinki do koszul męskich i inne metalowe ozdoby, w tym biżuterię. Zajmuje się rusznikarstwem, wykonuje także ciupagi i noże tzw. „zbójnickie”. W pracach wykorzystuje różne rodzaje materiałów: stal, stopy metali, skórę, drewno, koral, kość zwierzęcą. W obróbce tych surowców, ich wzajemnym łączeniu i zdobieniu, uzyskał niebywałą biegłość. Posługuje się narzędziami przez siebie wykonanymi. Przedmioty zdobi najczęściej przy użyciu stempli lub rylca. Wykorzystuje charakterystyczne dla Podhala ornamenty, na ich bazie tworzył własne, niezwykle estetyczne kompozycje, wzbogacając w ten sposób kanon tradycyjnej ornamentyki. W 1985 roku został członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jest laureatem wielu nagród, między innymi: I nagrody w kategorii śpiewu solowego na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem (1967 r.), nagrody Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Wydziału Kultury w Krakowie (1973 r.), w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem oraz Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju.

Czesława Marchewka urodziła się 8 lipca 1944 roku we wsi Tatary. Pochodzi ze znanej rodziny Konopków, w której kultywowane były tradycje i zwyczaje. Sztuki wycinania nauczyła się w wieku ośmiu lat od matki – Bronisławy Konopki. Jest mistrzynią wycinanki w stylu kadzidlańskim. Kontynuuje wzory, które wyniosła z domu rodzinnego. Jej prace wyróżniają się doskonałą kompozycją i starannością wykonania oraz mistrzowskim cięciem. Wykonuje wszystkie tradycyjne formy wycinanki: gwiazdy, leluje, drzewka, różnego rodzaju ptaki. Poza wycinankarstwem zajmuje się tkactwem i haftem, tworzy palmy wielkanocne, pisanki i świąteczne ozdoby, wykonuje też bukiety z bibuły oraz „kierce” z grochu, fasoli i bibułkowych kwiatów, robione na zasadzie kolistego żyrandola. Swoją pasję i miłość do sztuki kurpiowskiej przekazuje chętnie innym prowadząc zajęcia warsztatowe w szkołach, muzeach, domach kultury. Jej wycinanki znajdują się w zbiorach Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży, Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Mazowieckim w Płocku, Muzeum Etnograficznym w Krakowie, Muzeum Etnograficznym w Poznaniu, Muzeum Etnograficznym w Toruniu, Muzeum Wycinanki Polskiej w Konstancinie i kolekcjach prywatnych. Artystka została wielokrotnie doceniona. Zdobyła wiele nagród i odznaczeń, m.in. nagrody w konkursie Palma Kurpiowska w Łysych, I nagroda w kategorii kwiaty z bibuły w konkursie Niedzielne Spotkania z Folklorem pn. Na Łowy (1997 r.), nagrody w konkursie Rękodzieło Wsi Kurpiowskiej w kategorii wycinanka, I miejsce w konkursie Rękodzieło Wsi Kurpiowskiej w dziedzinie kwiaty (2017 r.). Uhonorowana nagrodą im. O. Kolberga (2000 r.).

Helena Mucha (1928-2008) wychowywana w tradycyjnej rodzinie chłopskiej. Haftów nauczyła się od swojej babci, sąsiadek, a także od swojej matki. Przez wiele lat współpracowała z zespołami „Mazowsze” i „Śląsk”, dla których oprócz strojów łowickich, ozdabiała haftami elementy kostiumów z różnych regionów Polski. W 2002 roku ofiarowała obrus i stułę wyhaftowane w łowickie róże, papieżowi Janowi Pawłowi II. Obecnie znajdują się w Muzeum Watykańskim. Należała do STL. W 2004 roku otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi.

Anna Staniszewska ur. 31.03.1965 roku we wsi Różyce. Wzory swych haftów czerpie z wyobraźni, inspiruje się również dawnymi strojami ludowymi. Zaczęła tworzyć jako 14-latka. Ma w swoim dorobku wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Działaczka i animatorka kultury, propagatorka gwary księżackiej, przewodnik PTTK, członek zespołu „Ksinzoki”, należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych, pełni funkcję Sekretarza Zarządu Głównego, jest Prezesem Łowickiego Koła STL. Specjalizuje się w hafcie ręcznym, koralikowym, richelieu, płaskim ręczno-maszynowym oraz w hafcie artystycznym ręcznym, wykonując chorągwie i sztandary. Za swoją wieloletnią działalność otrzymała wiele nagród i odznaczeń.

Teresa Kocus ur. się 22.11.1955 roku w Różycach. Twórczością ludową zajęła się w wieku 30 lat, chociaż od dzieciństwa haftowała, ucząc się od mamy i babci kolorowego haftu płaskiego – cieniowanego ręcznego i ręczno-maszynowego, koralikowego i richelieu. Motywy roślinne przenosi na chusty, szale, torebki, sukienki oraz stroje ludowe. Często prezentuje swoje prace w konkursach, kiermaszach ludowych, pokazach w kraju i za granicą. Od 1989 roku należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych, jest zastępcą prezesa STL Oddziału Łódzkiego. Jest członkiem zespołu „Ksinzoki”.

Stanisław Wróbel (ur. 1957 r.) aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym regionu. Od 1974 r. związany z Regionalnym Zespołem Pieśni i Tańca „Boczki Chełmońskie”. Od ponad 29 lat jest instruktorem tańca. Jest także pomysłodawcą i założycielem w 2011 r. Zespołu Śpiewaczego „Ksinzoki”. Jego determinacja i zdolności organizacyjne pozwoliły na integrację środowiska znanych twórców ludowych i pasjonatów folkloru łowickiego. Za swoją działalność był wielokrotnie doceniany. W 2011 r. otrzymał „Tyncowego Wróbla” oznaczonego nr 1, w 2015 r. „Łowicką Różę”. Najważniejsze wyróżnienie, Nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” w kategorii IV - zespoły folklorystyczne, Regionalny Zespół „Boczki Chełmońskie” otrzymał w 2014 roku. Jako kierownik zespołu „Boczki Chełmońskie” Stanisław Wróbel wychował kilka pokoleń młodych entuzjastów tańca ludowego. Stanisław Wróbel jest człowiekiem o ogromnym autorytecie, oddanym bez reszty pasji, jaką jest kultywowanie folkloru księżackiego. Pasją tą zaraził nie tylko najbliższą rodzinę oraz całą rzeszę młodych ludzi, którzy dorastając posiadaną wiedzę przekazują kolejnym pokoleniom. Stanisław Wróbel to prawdziwy ambasador Księstwa Łowickiego. Ciągle stawia przed sobą nowe wyzwania.