Czy wiesz, że ... ?
Księstwo łowickie
Księstwo łowickie to zwyczajowa nazwa kompleksu dóbr arcybiskupów gnieźnieńskich rozciągających się wokół Łowicza. Dzięki licznym nadaniom królewskim oraz sejmowym wzrastało gospodarczo i w XVI w. obejmowało 2 miasta (Łowicz i Skierniewice) oraz 116 wsi. Śladem dawnej odrębności są zachowane dwa słupy graniczne, ale największym skarbem tej ziemi jest dorobek kulturowy Księżaków.
Et in Arcadia ego
25 maja 2015
Po niemal 200 latach do ogrodu romantyczno-sentymentalnego w Arkadii, założonego przez księżną Helenę Radziwiłłową w 1778 r., powrócił Grobowiec z Wyspy Topolowej. Zaprojektował go dla księżnej około 1785 r. Szymon Bogumił Zug, wzorując się na grobowcu Jana Jakuba Rousseau w Ermenonvillem - piewcy romantycznej natury.
Grobowiec wykonano z szarego marmuru dębnickiego. Składał się z cokołu, korpusu z wnęką, w której wypełnienie stanowiła rzeźba św. Cecylii oraz pokrywy z akroterionami i zwieńczeniem w formie wazy. Stanął wówczas na sztucznie uformowanej, w rozlewisku rzeczki Skierniewki (dawniej Łupia), Wyspie Topolowej, będąc kluczowym obiektem dla zrozumienia symboliki ogrodu arkadyjskiego – wyrażającej nieustannie obecną myśl o przemijaniu losu ludzkiego i nieuchronności śmierci.
Zgodnie z tradycją, Grobowiec na Wyspie Topolowej miał służyć za miejsce pochówku księżnej. Ostatecznie nie doszło do tego i ostatnia wojewodzina wileńska została pochowana w kruchcie nieistniejącego już drewnianego kościoła w Nieborowie.
Grobowiec powstał przy wielkim zaangażowaniu króla Stanisława Augusta. Zaopatrzony został w inskrypcje: Et in Arcadia ego oraz J’ai fait l’Arcadie j’y repose. Słowa „Et in Arcadia ego”, wyryte na przedniej ścianie nagrobka, były punktem wyjścia do konstrukcji literackiego programu ogrodu arkadyjskiego. Nagrobek bardzo mocno inspirował twórców, nawiązujących do symboli antycznych, ogrodów pełnych sztucznych ruin, urokliwych zakątków i pięknych, mądrych oświeconych ludzi.
Większość elementów Grobowca znajdowała się w zbiorach Radziwiłłów, ale na przestrzeni lat zostały one rozproszone. Dzięki pracom konserwatorskim nagrobek z nieistniejącej już Wyspy Topolowej, został skrupulatnie odtworzony i ustawiony ponownie w Arkadii.
Osłonięcie Grobowca odbyło się w ramach Jubileuszu 70-lecia Muzeum w Nieborowie i Arkadii, 22 maja 2015 r. o godz. 18:00. w Arkadii - w dzień imienin Heleny Radziwiłłowej.
W uroczystości wzięło udział wielu zaproszonych gości. Wśród nich: samorządowcy, politycy, przewodnicy PTTK Oddział w Łowiczu, oraz dyrektorzy placówek kultury i nauki.
Uroczyste odsłonięcie Grobowca uświetnił Koncert Arkadyjski w wykonaniu Warszawskiej Opery Kameralnej oraz solistów Barbary Zamek i Grzegorza Hardej.
Historia Ogrodu w Arkadii
W latach 70. XVIII wieku dotarł do Polski nowy styl ogrodowy zwany angielskim, który narodził się na początku wieku w Anglii, a później ogarnął stopniowo liczne kraje europejskie. Styl angielski zdecydowanie przeciwstawiał się sztuczności i regularności ogrodów barokowych, propagując swobodne i nastrojowe kompozycje ogrodowe sprzężone z sentymentalnym bądź symbolicznym sztafażem złożonym z różnych form i konstrukcji architektonicznych nawiązujących do antyku, średniowiecza, życia wiejskiego, a nierzadko także do zamorskich form egzotycznych. Styl ten przeobrażał się również równolegle ze zmianami zachodzącymi w sferze filozoficzno-ideowej i estetycznej epoki od form sentymentalnych ku wizji ogrodu romantycznego.
Pierwsze założenia ogrodowe w stylu angielskim zaczęły powstawać w Polsce na początku lat 70. XVIII wieku w okolicach Warszawy, spośród których wyróżniały się bogactwem założenia ogrody Kazimierza Poniatowskiego na Solcu, Na Książęcym i Na Górze, Izabeli Lubomirskiej w Mokotowie, Izabeli Czartoryskiej w Powązkach, Michała Poniatowskiego w Jabłonnie, a na prowincji Aleksandry Ogińskiej w Siedlcach i Szczęsnego Potockiego w Zofiówce za Humaniem na Ukrainie. Wśród tych ogrodów znaczące miejsce zajmuje założona w 1778 roku przez Helenę Radziwiłłową.
Architektoniczną i ogrodową oprawę opracował Szymon Bogumił Zug przy dużym osobistym zaangażowaniu i udziale księżny. Pomysły architektoniczne szkicowali Jan Piotr Norblin i Aleksander Orłowski, które realizował do 1797 roku Zug, a później Henryk Ittar. Do zakładania ogrodu księżna przystąpiła wiosną 1778 roku, lecz rozwijała go i komponowała dalej, przez ponad dwadzieścia lat, aż do swojej śmierci w 1821 roku.
Pierwszymi budowlami, które powstały na brzegu spiętrzonego w 1781 roku wielkiego stawu arkadyjskiego, były Kaskada i Chata przy Wodospadzie (1781), a nieco później Przybytek Arcykapłana (1783) i Świątynia Diany (1783-1785) z plafonem Norblina wyobrażającym Jutrzenkę oraz Akwedukt (1784).
W latach 1785-1789 został zbudowany na Wyspie Topolowej symboliczny Nagrobek Księżny z wieloznaczną sentencją łacińską Et in Arcadia ego, wzorowany na Grobowcu Jean Jacques Rousseau w Ermenoville, a także wzniesiona z polnych głazów Grota Sybilli, rustykalne Chatki Filemona i Baucydy oraz Łuk Kamienny, Zakątek Melancholii, Brama Czasu, krąg ołtarzowy na Wyspie Ofiar. W latach dziewięćdziesiątych kontynuowana była rozbudowa Arkadii pod kierunkiem Zuga.
Powstaje wtedy przylegający do Łuku Kamiennego Dom Murgrabiego i Domek Gotycki nad Grotą Sybilli. W ostatnich latach upływającego wieku zostało urządzone w Świątyni wnętrze Gabinetu Etruskiego z neoklasycystycznym wystrojem i malowidłami Michała Płońskiego i Aleksandra Orłowskiego.
Około 1800 roku następuje zwrot księżny ku estetyce ogrodu romantycznego. W tym czasie ogród w Arkadii wychodzi z niewielkiego i zamkniętego dotychczas obszaru parku sentymentalnego na okoliczne rozległe pola położone za rzeczką Skierniewką, swobodnie wkomponowując osie widokowe i nowe budowle w rozległą przestrzeń otaczającego go naturalnego krajobrazu.
Śmiałe zamierzenia księżny z tego czasu realizował w Arkadii młody romantyczny wizjoner, niezwykle utalentowany architekt nowego pokolenia Henryk Ittar. Powstał wtedy Grobowiec Złudzeń (1800) zbudowany na położonych za rzeczką Polach Elizejskich, Cyrk Rzymski (1803) i Amfiteatr (1804). Nieco później powstaje ludowy Domek Szwajcarski kryjący w sobie baśniowe ,,wnętrza kryształowe'' (1810), który księżna umiejscowiła wśród zabudowy arkadyjskiej wsi.
W ten charakterystyczny dla epoki romantyzmu sposób Radziwiłłowa wprowadziła do swojego ogrodu zarówno baśniowość, jak i ludowość, a urządzone w 1814 roku w Domku Gotyckim ,,mieszkanie rycerza'', poświęcone synowi Michałowi Gedeonowi, bohaterskiemu generałowi napoleońskiemu, nawiązało także do romantycznych uniesień patriotycznych, powszechnych wśród warstw oświeconych w okresie tuż po utracie niepodległości przez kraj.
Wcześniejszy ideowo-filozoficzny program ogrodu, oparty na skojarzeniach mitologicznych, literackich, a nawet na rytach masońskich, od początku istnienia ogrodu był zdominowany przez symbolikę znaczeń zaszyfrowanych w kompozycji założeń architektonicznych, także w małych formach ogrodowych, w sentencjach umieszczanych na budowlach, tablicach i głazach, nawet w ukształtowaniu nasadzeń zieleni i kwiatów. Stąd nazwy poszczególnych budowli i konstrukcji ogrodowych, jak Przybytek Arcykapłana, Świątynia Diany (Miłości, Mądrości), Grota Sybilli, Grobowiec na Wyspie Topolowej, Domek Gotycki, Grobowiec Złudzeń i im podobne.
Helena Radziwiłłowa zgromadziła w Arkadii bogatą kolekcję sztuki antycznej oraz rzeźb antykizujących i kopii dzieł antycznych, a także ,,starożytności'' średniowiecznych i renesansowych, z których utworzyła swoiste muzeum w Świątyni Diany. Znalazły się w nim Głowa Niobe, Popiersie Rzymianki, grecko-rzymskie stele, sarkofagi i urny grobowe, ozdoby ogrodowe, architektoniczne elementy lapidariane oraz obiekty antykizujące, jak rzeźba Śpiącej Ariadny, popiersie Meleagra, młodego Rzymianina, Trójnóg Stanisława Augusta, a także manierystyczny Maszkaron Guglielmo della Porta i hermy dłuta Michałowicza z Urzędowa. Podobny charakter mają dzieła sztuki wykonane na zamówienie księżny, jak Św. Cecylia dłuta Pietro Staggiego i Geniusz Śmierci Iwana Martosa. Osobliwością kolekcji są sprowadzone przez księżnę z Podola ,,baby'', kultowe rzeźby połowieckie z XII-XIII wieku.
Źródło: www.nieborow.art.pl/o-muzeum/historia-ogrodu-w-arkadii/
Zgodnie z tradycją, Grobowiec na Wyspie Topolowej miał służyć za miejsce pochówku księżnej. Ostatecznie nie doszło do tego i ostatnia wojewodzina wileńska została pochowana w kruchcie nieistniejącego już drewnianego kościoła w Nieborowie.
Grobowiec powstał przy wielkim zaangażowaniu króla Stanisława Augusta. Zaopatrzony został w inskrypcje: Et in Arcadia ego oraz J’ai fait l’Arcadie j’y repose. Słowa „Et in Arcadia ego”, wyryte na przedniej ścianie nagrobka, były punktem wyjścia do konstrukcji literackiego programu ogrodu arkadyjskiego. Nagrobek bardzo mocno inspirował twórców, nawiązujących do symboli antycznych, ogrodów pełnych sztucznych ruin, urokliwych zakątków i pięknych, mądrych oświeconych ludzi.
Większość elementów Grobowca znajdowała się w zbiorach Radziwiłłów, ale na przestrzeni lat zostały one rozproszone. Dzięki pracom konserwatorskim nagrobek z nieistniejącej już Wyspy Topolowej, został skrupulatnie odtworzony i ustawiony ponownie w Arkadii.
Osłonięcie Grobowca odbyło się w ramach Jubileuszu 70-lecia Muzeum w Nieborowie i Arkadii, 22 maja 2015 r. o godz. 18:00. w Arkadii - w dzień imienin Heleny Radziwiłłowej.
W uroczystości wzięło udział wielu zaproszonych gości. Wśród nich: samorządowcy, politycy, przewodnicy PTTK Oddział w Łowiczu, oraz dyrektorzy placówek kultury i nauki.
Uroczyste odsłonięcie Grobowca uświetnił Koncert Arkadyjski w wykonaniu Warszawskiej Opery Kameralnej oraz solistów Barbary Zamek i Grzegorza Hardej.
Historia Ogrodu w Arkadii
W latach 70. XVIII wieku dotarł do Polski nowy styl ogrodowy zwany angielskim, który narodził się na początku wieku w Anglii, a później ogarnął stopniowo liczne kraje europejskie. Styl angielski zdecydowanie przeciwstawiał się sztuczności i regularności ogrodów barokowych, propagując swobodne i nastrojowe kompozycje ogrodowe sprzężone z sentymentalnym bądź symbolicznym sztafażem złożonym z różnych form i konstrukcji architektonicznych nawiązujących do antyku, średniowiecza, życia wiejskiego, a nierzadko także do zamorskich form egzotycznych. Styl ten przeobrażał się również równolegle ze zmianami zachodzącymi w sferze filozoficzno-ideowej i estetycznej epoki od form sentymentalnych ku wizji ogrodu romantycznego.
Pierwsze założenia ogrodowe w stylu angielskim zaczęły powstawać w Polsce na początku lat 70. XVIII wieku w okolicach Warszawy, spośród których wyróżniały się bogactwem założenia ogrody Kazimierza Poniatowskiego na Solcu, Na Książęcym i Na Górze, Izabeli Lubomirskiej w Mokotowie, Izabeli Czartoryskiej w Powązkach, Michała Poniatowskiego w Jabłonnie, a na prowincji Aleksandry Ogińskiej w Siedlcach i Szczęsnego Potockiego w Zofiówce za Humaniem na Ukrainie. Wśród tych ogrodów znaczące miejsce zajmuje założona w 1778 roku przez Helenę Radziwiłłową.
Architektoniczną i ogrodową oprawę opracował Szymon Bogumił Zug przy dużym osobistym zaangażowaniu i udziale księżny. Pomysły architektoniczne szkicowali Jan Piotr Norblin i Aleksander Orłowski, które realizował do 1797 roku Zug, a później Henryk Ittar. Do zakładania ogrodu księżna przystąpiła wiosną 1778 roku, lecz rozwijała go i komponowała dalej, przez ponad dwadzieścia lat, aż do swojej śmierci w 1821 roku.
Pierwszymi budowlami, które powstały na brzegu spiętrzonego w 1781 roku wielkiego stawu arkadyjskiego, były Kaskada i Chata przy Wodospadzie (1781), a nieco później Przybytek Arcykapłana (1783) i Świątynia Diany (1783-1785) z plafonem Norblina wyobrażającym Jutrzenkę oraz Akwedukt (1784).
W latach 1785-1789 został zbudowany na Wyspie Topolowej symboliczny Nagrobek Księżny z wieloznaczną sentencją łacińską Et in Arcadia ego, wzorowany na Grobowcu Jean Jacques Rousseau w Ermenoville, a także wzniesiona z polnych głazów Grota Sybilli, rustykalne Chatki Filemona i Baucydy oraz Łuk Kamienny, Zakątek Melancholii, Brama Czasu, krąg ołtarzowy na Wyspie Ofiar. W latach dziewięćdziesiątych kontynuowana była rozbudowa Arkadii pod kierunkiem Zuga.
Powstaje wtedy przylegający do Łuku Kamiennego Dom Murgrabiego i Domek Gotycki nad Grotą Sybilli. W ostatnich latach upływającego wieku zostało urządzone w Świątyni wnętrze Gabinetu Etruskiego z neoklasycystycznym wystrojem i malowidłami Michała Płońskiego i Aleksandra Orłowskiego.
Około 1800 roku następuje zwrot księżny ku estetyce ogrodu romantycznego. W tym czasie ogród w Arkadii wychodzi z niewielkiego i zamkniętego dotychczas obszaru parku sentymentalnego na okoliczne rozległe pola położone za rzeczką Skierniewką, swobodnie wkomponowując osie widokowe i nowe budowle w rozległą przestrzeń otaczającego go naturalnego krajobrazu.
Śmiałe zamierzenia księżny z tego czasu realizował w Arkadii młody romantyczny wizjoner, niezwykle utalentowany architekt nowego pokolenia Henryk Ittar. Powstał wtedy Grobowiec Złudzeń (1800) zbudowany na położonych za rzeczką Polach Elizejskich, Cyrk Rzymski (1803) i Amfiteatr (1804). Nieco później powstaje ludowy Domek Szwajcarski kryjący w sobie baśniowe ,,wnętrza kryształowe'' (1810), który księżna umiejscowiła wśród zabudowy arkadyjskiej wsi.
W ten charakterystyczny dla epoki romantyzmu sposób Radziwiłłowa wprowadziła do swojego ogrodu zarówno baśniowość, jak i ludowość, a urządzone w 1814 roku w Domku Gotyckim ,,mieszkanie rycerza'', poświęcone synowi Michałowi Gedeonowi, bohaterskiemu generałowi napoleońskiemu, nawiązało także do romantycznych uniesień patriotycznych, powszechnych wśród warstw oświeconych w okresie tuż po utracie niepodległości przez kraj.
Wcześniejszy ideowo-filozoficzny program ogrodu, oparty na skojarzeniach mitologicznych, literackich, a nawet na rytach masońskich, od początku istnienia ogrodu był zdominowany przez symbolikę znaczeń zaszyfrowanych w kompozycji założeń architektonicznych, także w małych formach ogrodowych, w sentencjach umieszczanych na budowlach, tablicach i głazach, nawet w ukształtowaniu nasadzeń zieleni i kwiatów. Stąd nazwy poszczególnych budowli i konstrukcji ogrodowych, jak Przybytek Arcykapłana, Świątynia Diany (Miłości, Mądrości), Grota Sybilli, Grobowiec na Wyspie Topolowej, Domek Gotycki, Grobowiec Złudzeń i im podobne.
Helena Radziwiłłowa zgromadziła w Arkadii bogatą kolekcję sztuki antycznej oraz rzeźb antykizujących i kopii dzieł antycznych, a także ,,starożytności'' średniowiecznych i renesansowych, z których utworzyła swoiste muzeum w Świątyni Diany. Znalazły się w nim Głowa Niobe, Popiersie Rzymianki, grecko-rzymskie stele, sarkofagi i urny grobowe, ozdoby ogrodowe, architektoniczne elementy lapidariane oraz obiekty antykizujące, jak rzeźba Śpiącej Ariadny, popiersie Meleagra, młodego Rzymianina, Trójnóg Stanisława Augusta, a także manierystyczny Maszkaron Guglielmo della Porta i hermy dłuta Michałowicza z Urzędowa. Podobny charakter mają dzieła sztuki wykonane na zamówienie księżny, jak Św. Cecylia dłuta Pietro Staggiego i Geniusz Śmierci Iwana Martosa. Osobliwością kolekcji są sprowadzone przez księżnę z Podola ,,baby'', kultowe rzeźby połowieckie z XII-XIII wieku.
Źródło: www.nieborow.art.pl/o-muzeum/historia-ogrodu-w-arkadii/
Warto zobaczyć
Na skróty
Newsletter
Zapisz się do naszego newslettera by otrzymywać najświeższe informacje z Łowicza i okolic.
Podaj adres e-mail:
Podaj adres e-mail:
Kontakt
Urząd Miejski w Łowiczu
Kod pocztowy: 99-400, ŁowiczPlac: Stary Rynek 1
Tel.: 46 830 91 51, 830 91 52
Fax.: 46 830 91 60
E-mail: umlowicz@um.lowicz.pl
design by fast4net